Ingrid Laubrock (1970) is een Duitse jazzsaxofonist, vooral actief op tenor- en sopraansax, haar muziek beweegt zich voornamelijk in de avant gardistische regionen van de jazz. Al in 1989 ging ze met haar vriend naar Londen en werd lid van het F-IRE collectief. Haar eerste (solo) album verscheen in 1998, het was haar eerste grote uitdaging met allemaal eigen composities, maar met muziek waar ze nu liever niet mee wordt geconfronteerd, ze beweegt zich nu in de kringen van de free jazz. In 2008 vertrok ze naar New York en was ze verantwoordelijk voor 29 albums onder haar eigen naam of gedeeld met anderen en als side-woman speelde ze mee op 14 albums, waaronder diversen met haar echtgenoot drummer Tom Rainey, die ook op dit album acte de présence geeft. Ze was/is op vele fronten actief, zoals de groepen Anti-House, Sleepthief, Ingrid Laubrock Octet en samenwerkingen met Aki Takase en Kris Davis.

Op dit dubbel album staan 10 composities of eigenlijk 5 die worden vertolkt door een klein ensemble en 5 die worden vertolkt door haar groep aangevuld met het 18 koppige EOS Chamber Orchestra. Eigenlijk gaat het over dezelfde compositie, Laubrock schreef ze eerst voor de kleine groep en voor het grote orkest maakte ze niet letterlijk een nieuw arrangement , nee ze bedacht het in haar hoofd. Gedeeltes van de composities voor de kleine groep werden de basis voor de composities voor het grotere gezelschap. Alsof de muziek een Russische matroesjka pop was of een kaart van een kaart, ze vond “nieuwe” composities uit van het bestaande werk, zo omschrijft ze het in het cd boekje. Het is dan ook geen verrassing dat de composities op de twee cd’s compleet anders klinken en niet alleen door de verschillende orkestraties. De ideeën hierachter zijn ontstaan in haar dromen waarvan ze een dagboek bijhoudt, vandaar ook de titel “Dreamt twice, Twice dreamt”. De kleine groep bestaat uit Ingrid Laubrock op tenor- en sopraansaxofoon, Cory Smythe op piano en kwarttoon piano en Sam Pluta op electronika, op sommige nummers is er een gastro van Adam Matlock op accordeon, Josh Modney op viool en Zeena Parkins op elektrische harp. Op de cd met het kamerorkest zijn de solisten Laubrock, Smythe, Pluta en Robert Landfermann op contrabas en Tom Rainey op drums.

De muziek houdt het midden tussen avant- garde jazz en moderne gecomponeerde muziek, sowieso geen doorsneemuziek, dat valt ook niet te verwachten van Ingrid Laubrock. Bij mijn weten is er nog steeds geen fatsoenlijke benaming voor moderne klassieke muziek, die benaming is eigenlijk al een contradictio in terminus, eigentijdse klassieke muziek dan ? Het nummer met de veelzeggende titel “Drilling” behoort zeker tot die categorie waarbij opgemerkt moet worden dat ook de term elektronische muziek hier op zijn plaats zou zijn, want elektronica bepaalt in belangrijke mate het geluidsbeeld. Het blijft voor mij toch altijd moeilijk luisteren, pas als saxofoon, accordeon en piano aan het front verschijnen raak ik weer geboeid. De onderlinge samenhang of de dissonantie tussen de instrumenten maken de muziek van Laubrock spannend en meeslepend. “I never liked that guy” is in weerwil tot de titel een aimabel muziekstuk met zachte saxofoonklanken en tinkelende piano passages totdat de muziek escaleert in een nijdige afrekening met woeste pianoklanken en snibbig gekwetter op de sopraansax, het was waarschijnlijk een nachtmerrie waarop dit nummer is gebaseerd. Het geluidsbeeld op de cd met de grotere bezetting is eigenlijk niet heel anders, het kamerorkest fungeert voornamelijk als een instrument dat zorgt voor achtergrondklanken en de solisten improviseren. Het levert minder explosieve geluidserupties op en meer sereniteit hetgeen duidelijk tot uiting komt in de uitvoering van “Drilling” hier, een veel rustiger geluid zonder veel elektronica. Kortom mijn voorkeur gaat uit naar Dreamt Twice, oftewel het album met de grote bezetting, hier is de dynamiek ook sterker door de aanwezigheid van bas en drums. Al bij al een intrigerend product dat Ingrid Laubrock heeft gedroomd, knappe prestatie.

Jan van Leersum